Bảng Tuần Hoàn Các Nguyên Tố Hóa Học: Cách Học Và Mẹo Ghi Nhớ

 Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học  vô cùng quan trọng. Muốn học tốt môn hóa học, bạn phải “nắm vững” lý thuyết về bảng tuần hoàn hóa học. Vậy làm thế nào để đọc và  ghi nhớ bảng tuần hoàn hóa học lớp 8,  9, 10? Marathon Education sẽ giới thiệu với các bạn toàn bộ thông tin về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học qua bài viết dưới đây.


Khái quát về bảng tuần hoàn hóa học lớp 10 của Mendeleev

Một số thông tin về bảng tuần hoàn trong sgk ngữ văn lớp 10 của Mendeleev: 



 Bảng tuần hoàn được biên soạn vào năm 1869 bởi nhà hóa học người Nga  Dimitri Mendeleev. Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học giúp mọi người dễ dàng sắp xếp, nhận biết và hiểu các quy luật của các nguyên tố hóa học. 

 Khi các nguyên tố mới được phát hiện, bảng tuần hoàn cũng trải qua nhiều lần điều chỉnh. Tuy nhiên, các hình thức biểu diễn cơ bản vẫn giống như thiết kế ban đầu của Mendeleev. 

 Giá trị cốt lõi của bảng tuần hoàn các nguyên tố  là khả năng phân tích các tính chất hóa học của một nguyên tố cụ thể dựa trên vị trí của nó trong bảng.

Cách xem bảng tuần hoàn hóa học



Cấu tạo bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Ô nguyên tố: Thể hiện các thông tin về số hiệu nguyên tử, ký hiệu hóa học, tên nguyên tố, nguyên tử khối của nguyên tố hóa học trong ô.

Chu kỳ: Dãy các nguyên tố hóa học được xếp theo chiều tăng dần về điện tích hạt nhân và các nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron. Có tất cả 7 chu kỳ trong bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học, chu kỳ 1, 2, 3 gọi là chu kỳ nhỏ, chu kỳ 4, 5, 6, 7 gọi là chu kỳ lớn.

Nhóm nguyên tố: Tập hợp các nguyên tố có tính chất tương tư nhau do trong nguyên tử của chúng có cùng số electron lớp ngoài cùng và được xếp thành cột theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân từ dưới lên trên.

Chi tiết về một ô nguyên tố trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 

 Để  xem bảng tuần hoàn  các nguyên tố hóa học bậc 10 một cách dễ dàng và chính xác, bạn cần nắm rõ các  thuật ngữ sau: 

 

 Số hiệu nguyên tử: còn được gọi  là số proton trong một nguyên tố hóa học. Danh từ này đại diện cho số proton trong nguyên tử và  điện tích trên hạt nhân. Số hiệu nguyên tử  bằng số electron trong  nguyên tử trung hoà về điện. Số nguyên tử đặc biệt giúp xác định duy nhất một nguyên tố hóa học. Nguyên tử khối trung bình:

Hầu hết các nguyên tố hóa học  là hỗn hợp của nhiều đồng vị khác nhau với một tỷ lệ phần trăm nhất định về số nguyên tử của chúng.Do đó, khối lượng nguyên tử  của các nguyên tố này  được tính là khối lượng nguyên tử  trung bình của hỗn hợp đồng vị dựa trên phần trăm của các nguyên tử tương ứng. 

 Cấu hình electron: cho thấy sự phân bố của các electron ở các trạng thái năng lượng khác nhau trong  vỏ nguyên tử hoặc  nơi  chúng hiện diện. 

 Độ âm điện: Khả năng hút các electron trong quá trình hình thành liên kết hóa học. Với ý nghĩ đó, bạn phải coi rằng độ âm điện tỷ lệ thuận với tính phi kim. Độ âm điện của nguyên tố càng lớn thì tính phi kim càng cao và ngược lại.Số oxi hóa: Một số được sử dụng cho 1 hoặc 1 nhóm nguyên tử. Nhờ  con số này, họ có thể tính được số electron trao đổi khi tham gia phản ứng. 

 Tên nguyên tố: Gồm một loại nguyên tử, phân biệt bằng số hiệu nguyên tử. 

 Kí hiệu hóa học: Viết tắt của một nguyên tố hóa học, gồm 1 hoặc 2 chữ cái Latinh. Chữ cái đầu tiên thường được viết hoa.

Vị trí của oxi trong bảng tuần hoàn hóa học

Oxi có cấu hình là 1s22s22p4




Vậy vị trí của oxi trong bảng tuần hoàn hóa học là ở ô thứ 8; chu kỳ 2 (do có 2 lớp electron); nhóm VIA (do 6 e hóa trị, nguyên tố p)

Ý nghĩa của bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học

1. Nếu biết  vị trí của một nguyên tố hóa học, chúng ta có thể suy ra  tính chất và cấu tạo của nguyên tố hóa học đó.


Ví dụ: Biết nguyên tố X có số hiệu nguyên tử là 16, thuộc chu kì 3, nhóm VIA, ta có thể suy ra:


Điện tích hạt nhân của nguyên tố X là 16+ và nguyên tố này có 16 electron (số hiệu nguyên tử  16)

của nguyên tố X Nó có 3 lớp vỏ electron (từ chu kỳ 3).

Lớp vỏ ngoài cùng của nguyên tố X có 6 electron (nhóm VIA).

2.Nếu biết  cấu tạo nguyên tử của nguyên tố hóa học, chúng ta có thể suy ra  tính chất và vị trí của nguyên tố hóa học đó trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.


Ví dụ: Nếu biết nguyên tố Y có điện tích hạt nhân là 12+, có 3 lớp electron và lớp ngoài cùng có 2 electron thì ta có thể suy ra:


nguyên tố Y thuộc ô  12 (điện). là 12+),  chu kỳ 3 (có 3 electron lớp vỏ), nhóm IIA (lớp vỏ ngoài cùng với 2 electron) trong bảng tuần hoàn.

Ở đầu chu kì, nguyên tố Y là kim loại.

Cách học thuộc nhanh bảng tuần hoàn hóa học

Thực tế, bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 10 có khá nhiều thông tin. Hãy áp dụng 1 trong 3 cách sau để việc học thuộc và ghi nhớ trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn.


Cách 1: Nghiên cứu bảng tuần hoàn

Mỗi ô trong bảng tuần hoàn sẽ hiển thị thông tin về tên, ký hiệu, số hiệu nguyên tử. Chỉ cần ghi nhớ 10 nguyên tố đầu tiên, các em sẽ tìm ra quy luật cho các nguyên tố còn lại. 


Cách 2: In và dán bảng tuần hoàn ở những nơi dễ nhận thấy trong không gian học

Trẻ nên đặt bảng tuần hoàn ở những nơi dễ thấy và chia thành nhiều phần để tiện cho việc học. Điều này thực sự  hiệu quả  trong việc ghi nhớ. 

 

 Cách 3: Sử dụng các phương pháp  ghi nhớ 

 Để ghi nhớ lâu các kiến ​​thức về bảng tuần hoàn, các em cần thường xuyên làm các bài tập và vận dụng các câu thơ / văn để ghi nhớ: 

 

 Đặc biệt là ghi nhớ các kiến ​​thức về bảng tuần hoàn của các nguyên tố hóa học 

 

Hoàng hôn lặn bể Bắc


Chợt nhớ ở phương Nam


Nắng mai ánh sương phủ


Song cửa ai không cài.

Cách 4: Bài ca hóa trị

Áp dụng bài ca hóa trị để học thuộc bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

“Kali, I – ốt, Hidro


Natri với Bạc, Clo một loài


Là hóa trị 1 bạn ơi


Nhớ ghi cho rõ kẻo rồi phân vân


Magie, Chì, Kẽm, Thủy ngân


Canxi, Đồng ấy cũng gần Bải


Cuối cùng thêm chú Oxi


Hóa trị 2 ấy có gì khó khăn


Bác Nhôm hóa trị 3 lần


Ghi sâu trí nhớ khi cần có ngay


Cacbon, Silic này đây


Là hóa trị 4 không ngày nào quên


Sắt kia kể cũng quen tên


2, 3 lên xuống thật phiền lắm thôi


Nito rắc rối nhất đời


1, 2, 3, 4 khi thời thứ 5


Lưu huỳnh lắm lúc chơi khăm


Xuống 2, lên 51 khi nằm thứ 4


Photpho nói tới không dư


Nếu ai hỏi đến thì hừ rằng 5


Em ơi cố gắng học chăm


Bài ca hóa trị suốt năm rất cần”.


Bảng tuần hoàn hóa học rõ nét, đầy đủ nhất

Để giúp các em có thể học tập hiệu quả, Marathon Education đã tổng hợp các file pdf, file ảnh bảng tuần hoàn hóa học rõ nét, đầy đủ nhất lớp 8, lớp 9, lớp 10 bên dưới đây. Các em có thể tải bảng tuần hoàn hóa học về để học tập và ghi nhớ:


Cẩm nang sử dụng bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (hình ảnh)

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học đen trắng Tiếng Anh – Periodic Table of the Elements (pdf)

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học màu Tiếng Anh – Periodic Table of the Elements (pdf)

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học bằng hình ảnh (pdf) (Nguồn: Trương Nguyệt Minh – Phan Phương Đạt


https://marathontos.blogspot.com/2022/05/hoa-maratho.html

https://marathontos.blogspot.com/2022/05/hoc-toan-online-but-pha-iem-so-cung-voi.html

Nhận xét